Cortisol is een belangrijk hormoon dat ook wel bekend staat als het stresshormoon. Het hormoon wordt namelijk aangemaakt als een reactie op een stress of angstprikkel en activeert daarnaast verschillende processen in het lichaam. Hoe de aanmaak van cortisol precies werkt, welke functies het hormoon heeft en welke risico’s cortisol op lange termijn met zich meebrengt, lees je hieronder.
De werking en functie van cortisol
Cortisol is een steroïdhormoon dat in het lichaam wordt geproduceerd in de bijnierschors. Het lichaam maakt de hele dag cortisol aan en regelt het slaap- en waakritme. In de ochtend na het wakker worden en wanneer je opstaat is de cortisolwaarde het hoogst. Gedurende de dag blijft het lichaam cortisol produceren. In de avond neemt de productie af en rond een uur of 10 in de avond bereikt de cortisolspiegel weer een dieptepunt. Het lichaam komt in ruststand en maakt zich klaar om te gaan slapen.
Naast het slaap- en waakritme regelt cortisol nog een aantal andere belangrijke processen in het lichaam. Zo draagt cortisol bij aan de regulering van het immuunsysteem en is het verminderen van ontstekingen één van de functies van het hormoon. Daarnaast speelt cortisol een belangrijke rol in stressvolle situaties. Het hormoon komt vrij tijdens momenten van stress, spanning of angst. Cortisol zorgt er in een stressvolle situatie voor dat er voldoende brandstof in het bloed komt, dat de hartslag verhoogt zodat zuurstof sneller in het lichaam kan worden rondgepompt en dat de bloedsuikerspiegel stijgt zodat het lichaam voldoende energie krijgt en hierdoor actiever en alerter wordt.
Cortisol en chronische stress
Op korte termijn biedt cortisol positieve effecten, een teveel aan cortisol kan echter zorgen voor gezondheidsproblemen. Tegenwoordig kampen steeds meer mensen stress. Bij iedere situatie waarin je stress ervaart, wordt in het lichaam cortisol aangemaakt. Wanneer er regelmatig stress wordt ervaren, spreken we van chronische stress. Chronische stress kan leiden tot een teveel aan cortisol. Het hormoon stapelt op als gevolg van langer durende en opvolgende stress situaties. Een teveel aan cortisol in het lichaam kan leiden tot diverse gezondheidsongemakken zoals nog meer stress, vermoeidheid, slapeloosheid, overgewicht en het minder functioneren van het immuunsysteem waardoor je ziek kunt worden.
Heb je regelmatig last van stress en heb je te kampen met één van de hiervoor genoemde ongemakken, dan is mogelijk sprake van een te hoge cortisolwaarde. De cortisolwaarde kan worden gemeten door middel van een bloedtest. De Premium Health Check is een uitgebreid bloedonderzoek dat diverse waardes meet waarmee je een duidelijk inzicht in jouw persoonlijke gezondheidssituatie krijgt.
Cortisol verlagen
Er zijn verschillende mogelijkheden die kunnen bijdragen aan het verlagen van de cortisolwaarde in je lichaam. Allereerst is het van belang om stress te verminderen. Stress verminderen kan met behulp van een gezond voedingspatroon, voldoende beweging én voldoende ontspanning. Ga wandelen in de natuur en breng lichaam en geest in de avond tot rust door te mediteren of met behulp van ademhalingsoefeningen. Vermijd daarnaast cafeïne houdende dranken zoals koffie en frisdranken. Cafeïne stimuleert de aanmaak van cortisol. Ben je gek op koffie, houd het dan maximaal 2 koppen per dag die je uiterlijk voor 2 uur in de middag drinkt.
