Calprotectine is een ontstekingsremmend eiwit dat vrij komt bij wanneer bepaalde witte bloedcellen sterven bij ontstekingsreacties in de dikke of dunne arm. Bij chronische darmziekten (inflammatory bowel disease, IBD) zoals Colitis Ulcerosa en de ziekte van Crohn hopen zich in de darmwand grote hoeveelheden van witte bloedcellen op. Door calprotectine in de ontlasting te meten kunnen deze ziekten worden vastgesteld en de hoeveelheid is ook een maat voor de ernst van de darmontsteking.

Onderwerpen in dit artikel:

• De werking van calprotectine
• Calprotectine en chronische darmziekten
• Calprotectine test

De werking van calprotectine

Calprotectine is een zink- en calciumbindend eiwit. Door deze mineralen te binden, voorkomt calprotectine de groei van ziekmakende bacteriën. Wanneer er ontstekingen plaatsvinden in de darmwand en het darmslijmvlies, hopen witte bloedcellen zich hier op. Wanneer de witte bloedcellen afsterven, komt het eiwit calprotectine vrij. Het eiwit wordt vervolgens weer via de ontlasting afgescheiden.

Calprotectine en chronische darmziekten

Hoe meer calprotectine zich in de ontlasting bevindt, hoe meer witte bloedcellen er aanwezig zijn in de darmen. Door de calprotectine waarde in de ontlasting te meten kan een chronische darmontsteking worden vastgesteld. Ook kan de calprotectine waarde een duiding geven van hoe erg de ontsteking is.

Ongemakken die kunnen duiden op een chronische darmontsteking zijn:

• Buikkrampen en buikpijn
• Diarree of ontlasting met slijm
• Bloed in de ontlasting
• Moeite met ophouden van ontlasting
• Spontaan gewichtsverlies

Chronische darmontstekingen die door verhoogde calprotectine waarden kunnen worden vastgesteld zijn de ziekte van Crohn* en Colitis Ulcerosa. Ook kan calprotectine verhoogd zijn in geval van coeliakie (overgevoeligheid voor gluten), diverticulitis of poliepen*. In geval van deze aandoeningen kan er ook sprake zijn van een ontsteking in de darm. 

Calprotectine test

Om bij één of meerdere van hiervoor genoemde ongemakken vast te stellen of sprake is van een ontsteking in de darm, kan de calprotectine waarde in de ontlasting worden gemeten. De ontlasting (feces) wordt verzameld in een potje, dat vervolgens wordt getest. Voor de test is het beter om bepaalde voedingsmiddelen een aantal dagen van tevoren niet te eten, zoals vlees en rauwe groenten maar ook bepaalde pijnstillers mogen niet gebruikt worden. Uit de test volgt de calprotectine waarde. Boven de 50 ug/g is sprake van een verhoogde waarde en kan nader onderzoek worden gedaan. Is de waarde lager dan 50 ug/g dan is waarschijnlijk geen sprake van een actieve ontsteking.

 *Gezondheidsclaim is lopende