De schildklier is een vlindervormig orgaan dat zich aan de voorkant van de hals bevindt, direct boven het kuiltje in je hals. De ‘vleugels’ van de schildklier worden gevormd uit twee kwabben die links en rechts van de luchtpijp liggen en door middel van een smalle brug met elkaar verbonden worden. De schildklier weegt zo’n tien tot twintig gram en bij het slikken beweegt deze met het strottenhoofd mee. In geval van een gezonde schildklier zie of voel je deze nauwelijks.

Wat doet de schildklier?

De schildklier produceert belangrijke schildklierhormonen, thyroxine (T4) en tri-jodothyronine (T3). Deze hormonen spelen een rol in vrijwel alle organen en lichaamsweefsels en regelen de stofwisseling. Daarnaast zijn ze van belang voor de groei en geestelijke ontwikkeling. De schildklier beïnvloedt onder andere de opname van voeding, verbranding van voedingsstoffen, temperatuurregulatie, eetlust, bloeddruk, hartslag en concentratie. De werking van de schildklier wordt in de hersenen geregeld door de hypothalamus en de hypofyse. Bij een goed werkende schildklier worden er voldoende schildklierhormonen aangemaakt. De schildklier geeft de hormonen af aan het bloed, dat het vervolgens naar alle weefsels en organen transporteert. Bij te weinig schildklierhormoon in het bloed, zorgen de hypofyse en hypothalamus ervoor dat de schildklier meer hormoon gaat maken en omgekeerd dat er minder hormoon wordt aangemaakt wanneer er te veel hormoon in het bloed zit. Bij een goede werking merk je hier niets van.

Een te trage of een te snelle schildklier

Bij een te traag werkende schildkier wordt er te weinig schildklierhormoon aangemaakt en werkt de stofwisseling trager en kunnen verschillende processen in het lichaam langzamer verlopen. De medische term voor een te trage schildklier is hypothyreoïdie. Een trage schildklier kan tijdelijk zijn, maar is meestal blijvend. Oorzaken kunnen zijn de auto-immuunziekte van Hashimoto, een ontsteking van de schildklier, bijwerking van medicatie of een aangeboren afwijking. Veelvoorkomende ongemakken zijn:

• Gewichtstoename
• Een droge huid
• Vermoeidheid en vergeetachtigheid
• Haarverlies
• Spierpijn
• Het continu koud hebben
• Haarverlies

Wanneer er te veel schildklierhormoon wordt aangemaakt is sprake van een te snel werkende schildklier en werkt de stofwisseling en verschillende processen in het lichaam sneller dan normaal. De medische term hiervoor is hyperthyreoïdie. Een te snel werkende schildklier kan verschillende oorzaken hebben. Veelvoorkomend zijn de auto-immuunziekte van Graves en een ontsteking van de schildklier. Voorkomende ongemakken bij een te snelle schildklier zijn:

• Gewichtsafname
• Een klamme huid
• Uitputting en slapeloosheid
• Spierzwakte
• Het vaak warm hebben
• Diarree

Diagnose en behandeling

Een afwijking van de schildklier kan zoals je hierboven hebt kunnen lezen leiden tot veel verschillende soorten ongemakken. Voor diagnose van een schildklieraandoening is bloedonderzoek van belang. Om een te trage of te snel werkende schildklier aan te tonen is de waarde van het schildklierhormoon T4 te meten. Een Vrij T4-test meet hoeveel schildklierhormoon T4 er beschikbaar is in het bloed. Een te lage waarde van T4 duidt op een te traag werkende schildklier, een te hoge waarde duidt op een te snel werkende schildklier. De T4 waarde wordt gemeten in de Premium Health Check.

Bij een te trage schildklier of een te snel werkende schildklier is het belangrijk om samen met een specialist te bekijken welke medicatie geschikt is en wat daarvan de geschikte hoeveelheid is. Daarnaast is het bij een schildklieraandoening altijd van belang om gezond en gevarieerd te eten en om voldoende te bewegen. Een gezond en fit lichaam draagt bij aan het weer in balans brengen van de schildklier.