Ons bloed is samengesteld uit bloedplasma en bloedlichaampjes. Er zijn in totaal 3 soorten bloedlichaampjes: de rode bloedcellen (erytrocyten), witte bloedcellen (leukocyten) en bloedplaatjes (trombocyten). Trombocyten of bloedplaatjes zijn de cellen in het bloed die nauw betrokken zijn bij de bloedstolling en het actief stoppen van bloedingen.
Onderwerpen in dit artikel:
- De werking van trombocyten
- De normaalwaarde
- Een tekort aan bloedplaatjes
- Een teveel aan bloedplaatjes
De werking van trombocyten
Trombocyten zorgen ervoor dat het bloed gaat stollen wanneer je in- of uitwendig bloed verliest. Bij het beschadigen van een bloedvatwand, gaan de trombocyten aan elkaar kleven op de beschadigde plek. Dit proces noemen we trombocytenaggregatie. Er ontstaat stolsel en de trombocyten vormen samen met witte en rode bloedcellen een prop die uiteindelijke de bloeding stopt. Er ontstaat vervolgens aan de buitenkant van het lichaam een korstje op de wond. De bloedplaatjes in het bloed worden aangemaakt in het beenmerg en blijven zo’n 8 tot 10 dagen in leven nadat ze in de bloedsomloop terecht zijn gekomen. Vervolgens breken ze af in de milt, lever en longen. In de milt wordt een deel van de bloedplaatjes opgeslagen zodat er bij een ernstige bloeding voldoende bloedplaatjes zijn om in te zetten voor het stoppen van de bloeding.
De normaalwaarde
De trombocytenwaarde in het bloed is eenvoudig te bepalen door middel van een bloedonderzoek. De hoeveelheid van het aantal trombocyten in het bloed verschilt per persoon. Gemiddeld genomen wordt voor de normaalwaarde 150 tot 350-450 miljard bloedplaatjes per liter aangenomen.
Een tekort aan bloedplaatjes
Een tekort aan bloedplaatjes in het bloed wordt trombocytopenie genoemd. Er is sprake van een tekort, wanneer er minder dan 50 miljard bloedplaatjes per liter bloed zijn. Een tekort aan trombocyten kan gezondheidsproblemen met zich meebrengen. Een tekort kan worden veroorzaakt doordat het lichaam of een orgaan teveel bloedplaatjes gebruikt of te weinig bloedplaatjes aanmaakt. Symptomen die bij een tekort kunnen ontstaan zijn:
- Snel blauwe plekken oplopen
- Bloed in de urine
- Bloedingen van de huid of slijmvliezen bij licht stoten
- Langere en hevigere menstruatie dan normaal bij vrouwen
- Bloed braken
- Donker verkleuren van de ontlasting
Wanneer een tekort aan bloedplaatjes wordt vastgesteld kan medicatie worden voorgeschreven. Ook is bloedtransfusie een mogelijkheid, in dat geval wordt bloed van een donor ingebracht om het aantal bloedplaatjes te verhogen. Hiervoor is van belang dat het donorbloed voldoende overeenkomsten vertoont met het eigen bloed, zodat er geen problemen ontstaan.
Een teveel aan bloedplaatjes
Een teveel aan bloedplaatjes wordt trombocytose genoemd. We spreken van een teveel aan bloedplaatjes boven de 750 miljard bloedplaatjes per liter. Oorzaken kunnen zijn een reactie op een aandoening zoals een bloeding, infectie of ijzertekort maar ook het gevolg van een ingreep of bepaalde medicatie. Symptomen bij een teveel aan bloedplaatjes kunnen onder andere zijn:
- Hoofdpijn
- Zwakte
- Duizeligheid
- Koude en tintelende handen en voeten of een brandend gevoel in handen en voeten
- Blauwe plekken
- Een opgezette mild en lever
- Stolselvorming in aders of slagaders (trombose)
Een teveel aan bloedplaatjes kan ernstige gevolgen hebben. Bij vaststelling van een teveel aan bloedplaatjes is het belangrijk om dit snel met medicatie te behandelen. Met medicatie kan vorming van bloedplaatjes worden afgeremd.
Tot slot
Kamp je met ziekte of een klacht die mogelijk duidt op een teveel of een tekort aan trombocyten, dan is het aan te raden om bloedonderzoek te laten doen. Bloedonderzoek kan aantonen of sprake is van een teveel of een tekort aan bloedplaatjes en kan gericht worden behandeld.
