Urinezuur ontstaat bij de afbraak van purines, dit zijn stoffen die vrijkomen wanneer lichaamscellen worden opgeruimd. De lever zet purine om in urinezuur. Het urinezuur wordt door de lever afgegeven aan het bloed en vervolgens wordt urinezuur via de nieren en de darmen uit het lichaam verwijderd. In het bloed kan een te hoog urinezuurgehalte ontstaan, dit kan verschillende gezondheidsgevolgen met zich meebrengen.
Hoe ontstaat een te hoog urinezuurgehalte?
Een te hoog urinezuurgehalte in het bloed kan worden veroorzaakt door een verstoorde balans tussen de aanmaak en afvoer van urinezuur. Wanneer de nieren minder goed werken – bijvoorbeeld door gebruik van bepaalde medicatie – dan wordt deze urinezuur niet voldoende afgevoerd. Ook een verhoogde aanmaak van urinezuur kan een te hoog urinezuurgehalte veroorzaken. Dat kan voorkomen wanneer het lichaam door versnelde cel afbraak meer urinezuur produceert dan normaal. Oorzaken hiervan kunnen onder andere overgewicht, alcoholgebruik en stofwisselingsziekten zijn. Daarnaast zijn er een aantal voedingsmiddelen die het urinezuurgehalte laten toenemen doordat zij veel purines bevatten. Voorbeelden hiervan zijn spiervlees van rund, lam en varken, orgaanvlees, vis (met uitzondering van vette vis), kreeft en garnalen.
De gevolgen van verhoogd urinezuur
Wanneer urinezuur in grote mate aanwezig is, kan het zich tegen de gewrichten gaan afzetten. In dat geval ontstaat er jicht en er kunnen ook nierstenen ontstaan. Jicht is een reumatische aandoening. Bij een te hoog urinezuurgehalte slaan hierbij de urinezuurkristallen in de gewrichten neer. De gewrichten kunnen hierdoor gezwollen raken en pijnlijk en warm aanvoelen. Als gevolg van de urinezuurkristallen kunnen ook kleine knobbeltjes onder de huid ontstaan. Van jicht heeft men vooral in de nacht last van pijnaanvallen. Wanneer als gevolg van een te hoog urinezuurgehalte kristallen ontstaan en deze zich aan elkaar gaan hechten en groter worden, worden nierstenen gevormd. Kleine kristallen die ontstaan kunnen het lichaam via de urinebuis verlaten, maar wanneer deze groter worden kunnen ze het nierbekken of de urineleider afsluiten. Als gevolg hiervan kan urine niet goed worden afgevoerd en ontstaan pijnklachten bij het plassen. Bij stuwing ontstaan hevige pijnaanvallen.
Urinezuur gehalte op peil houden
Om gezondheidsproblemen zoals jicht en nierstenen te voorkomen, dient het urinezuurgehalte zo laag mogelijk te worden gehouden. Daarvoor is het belangrijk om voldoende water te drinken. Hierdoor worden de nieren continu gespoeld en blijven zo min mogelijk afvalstoffen en kristallen achter. Daarnaast kan de voeding worden aangepast. Eet zo min mogelijk voeding waar veel purines inzitten die het urinezuurgehalte kunnen laten toenemen zoals rood vlees en orgaanvlees. Daarnaast is het van belang om alcohol maar ook frisdranken met toegevoegde suiker te laten staan. Frisdranken kunnen veel fructose bevatten en urinezuur is een bijproduct van fructose. Magere zuivelproducten daarentegen kunnen de uitscheiding van urinezuur weer bevorderen. Vitamine C helpt te voorkomen dat een te hoog urinezuur zorgt voor kristallisatie in de gewrichten. Antioxidanten helpen bij het afvoeren van een teveel aan urinezuur.
